2018 een jubileumjaar noemen voor D&D Audio is een understatement. Er was een weekend lang feest bij het Duitse Clearaudio, een van de oudgedienden van D&D, dat in de zomer zijn 40ste verjaardag beleefde. Neerland’s hifi-trots Siltech en Crystal Cable, twee bepalende merken in het pakket, vierden 35 jaar van succes onder de vlag van International Audio Holding.

En dan was er nog de eigen mijlpaal: de 10de verjaardag van D&D Audio, opgericht in mei van 2008 om een aantal bijzondere merken aan de man te brengen. Reden genoeg om eens een dagje met Hennie Dolleman op pad te gaan.

D&D Audio is, voor wie het nog niet weet, een Nederlandse importeur van high-end audio, gevestigd in het Zuid-Hollandse Vlaardingen. De merken die momenteel tot het gevarieerde assortiment behoren, zijn Aëdle, Astell & Kern, Cabasse, Clearaudio, Crystal Cable, Davone, Devialet en Siltech. We zeggen bewust ‘momenteel’, want er komt op korte termijn weer een hele mooie naam bij – waarover later meer.

De D van D&D

Oprichter en eigenaar van D&D Audio is Hennie Dolleman, in de branche bij iedereen bekend als charmante en aanstekelijk enthousiaste muziekliefhebber, als echte hifi-man én als altijd aanwezige bij dealershows, lifestyle- en andersoortige beurzen om zijn mooie spullen onder de aandacht te brengen. Een reputatie die bepaald niet alleen in de laatste tien jaar werd ontwikkeld, maar ook in de ruime kwart eeuw aan ervaring die al aan de oprichting van D&D vooraf ging: als vertegenwoordiger, verkoper en later directeur en eigenaar van Wagner & Wagner, met name bekend van de distributie van luidsprekermerk Magnat.

2018 – Op een woensdag in augustus stappen we een dagje bij Hennie in de auto om een gemiddelde werkdag van D&D van dichtbij mee te maken. Onderdeel van het opmaken van de balans rond een tienjarig bestaan en een vooruitblik op de volgende periode, is natuurlijk ook een stukje terugkijken op het verleden. Als we opgepikt worden in Vlaardingen begint het verhaal dan ook netjes bij het begin: bij Wagner & Wagner, en de begin jaren 80 zeer bijzondere Magnat Plasma.

De Zingende Vlam

Dat Magnat Plasma luidsprekersysteem, in de volksmond ook wel Zingende Vlam geheten, bood een geluidsweergave ‘zoals men die nog niet eerder beleefd had’. ‘Gebouwd met de elektronica van morgen’ en ‘het resultaat van een der revolutionairste ontwikkelingen in de hi-fi-geschiedenis’ waren twee andere slogans die rond de Zingende Vlam, de MP-X-101, gonsden. Niet voor niets zocht het Duitse merk representatie om het unieke, volledig elektronische weergavesysteem – met een fraai prijskaartje van zo’n 8.500 gulden – op de Nederlandse markt te introduceren. Het bleek de basis voor een lange en vruchtbare samenwerking.

‘CD-ready’ luidsprekers

Wie bij Hennie in de auto stapt en hem naar zijn persoonlijke geschiedenis in de hifi vraagt (of naar een willekeurig ander onderwerp, om eerlijk te zijn), weet zeker dat-ie tot aan de bestemming genoeg verhalen krijgt. In dit geval is die bestemming ’s Gravenmoer, op een klein uur rijden van Vlaardingen, waar een bezoek aan audiospecialist en D&D-dealer Audiofile op het programma staat.

Omera is gehuisvest in het pittoreske Vlaardingen

Voordat het zover is, komt er echter nog meer dan genoeg boeiende historie voorbij. Over de mooi kabels van Monitor PC (nu Inakustik), bijvoorbeeld. Of hoe hij samen met onder meer Ad Visser het medium ‘compact disc’ (u weet wel, de CD) aan de man bracht, ‘cd-ready’ luidsprekers introduceerde en na 10 dagen demonstreren op de Firato een exemplaar van ‘Brothers in Arms’ van Dire Straits ritueel in tweeën sloeg na deze volledig grijsgedraaid te hebben. Er waren in die tijd slechts een handvol albums op cd verkrijgbaar, dus de nu nauwelijks nog voor te stellen tien beursdagen (van 10 tot 10!) eisen behoorlijk wat van je als muziekliefhebber…

Verhalen zijn er ook over hoe de massamarkt in de jaren 90 instortte. Hoe ontwikkelingen op geopolitieke en economische schaal van invloed waren op de stand van zaken in Nederland en ver daar buiten. Hoe Magnat uiteindelijk ondergebracht werd bij het Amerikaanse Audiovox, waar platte televisies, mp3’tjes en autoradio’s met klapschermen minstens zo belangrijk waren als de audiofiele oplossingen uit Duitsland. En hoe dat uiteindelijk een wissel getrokken heeft op de samenwerking, omdat een ‘package deal’ van al dat aanbod voor een echte hifi-liefhebber geen realistische optie was. Voor Hennie, met andere woorden, tijd voor een nieuwe uitdaging. En dat is mooi, want hoewel alles vóór die 10 jaar D&D interessant is, zijn we natuurlijk vooral geïnteresseerd in alles binnen die periode.

De volgende stap

D&D Audio was, voordat het écht D&D Audio werd, in de basis geen importeur- maar een agentschap. Met serieuze merken als Stax, Bryston en natuurlijk Clearaudio werd daar wel een basis voor gelegd, maar in die beginperiode – medio 2007 – was Hennie vooral weer vertegenwoordiger. Niet in de laatste plaats van Siltech en de imposante Panteon XX luidspekers, die dankzij het hoog oplossend vermogen een bijzonder fraai en levensecht geluidsbeeld neerzetten. Een imposante Clearaudio platenspeler (de Statement) voorzag de Bryston versterkers van signaal die op hun beurt de Panteon XX luidsprekers aanstuurden – geen verkeerde set.

Hennie in Berlijn – IFA

Terugkijkend op dat jaar is het vooral het vertrouwen van en de aansporing door Edwin en Gabi Rijnveld geweest, het echtpaar achter International Audio Holding, dat Hennie ertoe gezet heeft om D&D officieel te lanceren. Uiteraard met hun twee pioniersmerken, Siltech en Crystal, als eerste namen, maar óók met het Duitse Clearaudio én het Britse Roberts Radio. In een rol als importeur heb je de teugels tenslotte wat steviger in handen en kun je vanuit een opnieuw zelf samengesteld aanbod van merken en producten je eigen keuzes maken.

Dat starterspakket aan internationale merken bleek een uitstekend basiskwarter voor de VAD-show van 2008, de landelijke introductie van D&D Audio, maar opende al snel ook de deur voor nieuwe stappen. Toevoegingen als Cabasse, bijvoorbeeld. De opvallende Deense audiokunstwerken van Davone. En later ook de elegante hoofdtelefoons van Aëdle, want behalve analoge oplossingen (kabels, platenspelers en speakers) en de digitale oplossingen van Cabasse en Roberts Radio is er ook ruimte voor persoonlijke hifi zoals headsets (en later inderdaad ook DAP’s: digital audio players voor in je broekzak).

Enter Devialet

Een bepalende ontwikkeling in de aanhoudende groei van D&D diende zich al vroeg aan met de komst van de digitale game changers uit Parijs: Devialet. Op de CES van 2010 besloot het lot om de Fransen met hun D-Premier naar de stand van Siltech en Crystal te sturen, om die baanbrekende versterker en toekomstige CES Innovation Award-winnaar eens aan een paar Arabesque-speakers van Crystal Cable te koppelen. En of dat een match was! De paar minuten speeltijd waren voor Hennie voldoende om zich aan het merk te binden en Devialet met veel plezier in Vlaardingen een warm welkom te heten. Inmiddels is hij zelf dan ook in Parijs kind aan huis. Dat maakt dat we op korte termijn weer een aantal ontwikkelingen kunnen delen die de beroemde slogan ‘In the future, everyone will own a Devialet’ opnieuw een stukje realistischer zal maken, maar laten we niet op zaken vooruit lopen.

Het is namelijk datzelfde Devialet dat ons – inmiddels – bij Michel Keyner van Audiofile (op de foto hieronder) brengt. Zijn hifi-zaak heeft zich in de voorbije jaren en naast de bestaande focus op traditionele high-end audio ontwikkeld tot echte wireless specialist, en daar hoort een dynamisch en vooruitstrevend merk als Devialet zeker bij. Niet in de minste plaats omwille van de 8 of 9 speelklare(!) en in verschillende opstellingen aan elkaar geschakelde Phantoms die we bij binnenkomst in de luisterruimte aantreffen. Een Gold? Twee Silvers? Een viertal originele uitvoeringen? U zegt het maar.

Michel Keyner omarmt een Devialet

Mobiele hifi

Zoals voor het leeuwendeel van de D&D-dealers geldt is Devialet niet het enige merk uit Hennie’s assortiment dat je bij Audiofile vindt. Je kunt ook hier terecht voor de kabels van het internationaal gerenommeerde Crystal Cable, maar bijvoorbeeld ook voor een relatief nieuwe loot aan de D&D-stam: Astell & Kern. De Digital Audio Players waar we hierboven al even naar knikten nemen langzaam de markt over, en vinden via specialisten als Hanze Hifi in Zwolle, Hifi Solutions in Amsterdam, Omera in het ‘eigen’ Vlaardingen en dus ook Audiofile in ’s Gravenmoer hun publiek.

We zeggen overigens ‘relatief nieuwe loot’, maar het is toch alweer bijna twee jaar geleden – najaar 2016 – als D&D de mobiele alleskunners van Astell & Kern naar Nederland haalt. Het van origine Koreaanse merk heeft zich sinds de jaren 90 gespecialiseerd in de ‘digitale entertainmentindustrie’, fabriceert voornamelijk technologisch geavanceerde consumentenproducten op het gebied van digitale muziek én is een mooi voorbeeld van de slimme maar kritisch geselecteerde variatie in het pakket van D&D. Daarnaast bewijst A&K graag hoe klein de wereld tegenwoordig is: het pakketje dat Hennie vandaag – een woensdag – in ’s Gravenmoer bij Michel bezorgt, is twee dagen eerder op een maandag in Seoul besteld. Times change.

De volgende tien jaar

Even later schuiven we op een steenworp afstand van Audiofile bij SED aan voor een voortreffelijke vier gangen-lunch en bespreken we precies dat: die veranderende tijden. We zitten in een restaurant waar Hennie ook graag met Michel komt, herontdekken de Bourgondiër die Hennie óók is en nemen onder het genot van een glaasje wijn het stukje ‘toekomst’ van deze inkijk in D&D door. Een toekomst waar niet zozeer een concreet aantal jaren aan hangt – al is Hennie vanuit het plezier in zijn werk zeker nog niet met een pensioen bezig – maar waarin wel degelijk langere-termijn plannen passen.

Een interessante ontwikkeling op productniveau die zeker weer voor een revolutie zal gaan zorgen, kunnen we op dit moment nog niet delen – binnenkort meer, beloofd! – omdat er vanuit het betreffende merk nog een serieus embargo aan kleeft, maar een andere boeiende ontwikkeling kunnen we gelukkig al wél wereldkundig maken: die van dat nieuwe merk waar we al aan refereerden. D&D is zeer spoedig namelijk ook je Benelux-ticket naar SME, de Britse draaitafelbouwer met een reputatie die zelfs die van Hennie voorbij steekt. In aantal jaren dan toch.

SME: analoge uitbreiding

SME – the Scale Model Equipment company – bestaat namelijk al sinds 1946 en houdt zich gedurende die ruim 70 jaar bezig met de bouw van draaitafels en armen. Een behoorlijke periode, maar dat houdt de Britten niet tegen om op het innovatieve vlak stevig door te ontwikkelen. Sterker, in september 2018 mogen we een compleet nieuw model op de markt verwachten: de SME Synergy, de eerste platenspeler van het merk die compleet en aansluitklaar geleverd wordt.

De nieuwe Synergy is voorzien van een arm – gebaseerd op het eigen Series IV-ontwerp –, een element en een phono-versterker. Dat element is afkomstig van het Deense Ortofon, terwijl de ingebouwde phono zijn oorsprong vindt bij het Zwitserse Nagra en alle interne bekabeling (van zilver!) afkomstig is van het Nederlandse Crystal Cable. Geen verkeerde combinatie dus, maar zeker ook geen raadsel hoe het merk zijn weg gevonden heeft naar Vlaardingen.

Na de lunch – het is inmiddels tegen vieren – rijden we nog eens terug naar Michel, want die ochtend bleek Audiofile een zoete inval van audiovertegenwoordigers te zijn, waardoor er nog een aantal zaken onbesproken bleven. Het zou niets voor Hennie zijn om dat in ’s Gravenmoer achter te laten, want voor de komende dagen staan er nog genoeg bezoeken aan andere van de circa twintig dealers in Nederland en België op de rol. En de koffie bij Audiofile blijkt precies de juiste sterkte voor de laatste etappe terug naar Vlaardingen later op de middag, want ga er maar niet vanuit dat er geen verhalen over zijn voor de terugweg…

Met het Devialet team in overleg in Parijs

Hennie op de foto met een aantal van zijn ‘dealers’: Leen Koopman (Multifoon), Rene Smit, Rick Oldersom (Hifi Solutions) en Michel Keyner (Omera)

artikel multifoon overdendaudio